Ái Vân và tự truyện: Để gió cuốn đi

"Ký ức làm tôi khó ngủ, bệnh mất ngủ bắt đầu từ đó. Rất nhiều đêm tôi thức trắng để rồi nhận ra có những điều không thể không nói ra... Và thế là tôi quyết định tự mình phục hồi lại cuốn hồi ký...", nghệ sĩ Ái Vân mở đầu quyển sách về chính cuộc đời mình.

Cuộc đời Ái Vân thật lạ lùng. Tài sắc vẹn toàn. Con nhà nòi. Mẹ là nghệ sĩ tài danh Ái Liên; bố là "Công tử Hà Thành" lừng lẫy Hà Quang Định, chủ hãng phim tư nhân đầu tiên của Việt Nam. 15 tuổi đã nổi danh với vai chính trong phim điện ảnh Chị Nhung. 27 tuổi đoạt giải Grand Prix tại Liên hoan âm nhạc quốc tế Dresden (Đức). Những tưởng đường đời của chị đã được trải hoa hồng... Thế nhưng, tình duyên, sự nghiệp của Ái Vân lại quá long đong. Vinh quang nhiều. Đắng cay cũng không sao kể xiết. 

Trong quyển tự truyện của Ái Vân có một số trang hoàn toàn không có chữ -Ảnh nhân vật cung cấp

Có những đoạn đời, đau đớn đến độ chị uống một vốc thuốc và muốn ngủ một giấc ngàn thu. Thế mà, khi đã khổ rồi thì chết cũng đâu có dễ. Người ta cứu chị dậy để nếm trải cho bằng hết nghịch cảnh mà ông trời đã bày ra. Vậy cho nên trong tự truyện của Ái Vân có những đoạn không cần câu chữ nữa. Có lẽ là lần đầu tiên trong lịch sử xuất bản Việt Nam, quyển sách có nguyên một mục để trống vì những con chữ bị "đục bỏ".

Đó là mục viết về người chồng thứ hai, trước khi người phụ nữ này "vượt biên" để tìm một tương lai vô định bên kia bức tường Berlin.

"Tôi đã cố gắng viết cho xong mục này, 8.808 từ cả thảy... Nhưng vì câu chuyện quá đau đớn, khi đọc lại tôi không thể chịu nổi. Con trai tôi - nếu đọc được phần này - chắc chắn cũng sẽ không chịu nổi", nghệ sĩ Ái Vân tự sự. Sau nhiều đêm suy nghĩ, chị quyết định xóa trắng. Những trang sách chỉ có đường kẻ mờ trên nền hình con sóng cuồn cuộn và bầu trời sấm chớp. Mặc dù không còn chữ, nhưng có lẽ người xem đọc được rất nhiều cảm xúc trên bảy trang giấy xám ngoét màu bi kịch.

Ái Vân, ca sĩ nhạc nhẹ hàng đầu Việt Nam nửa sau thế kỷ 20 - Ảnh nhân vật cung cấp

Nhắc đến Ái Vân đầu thập niên 1980, chắc nhiều người chưa quên hình ảnh cô ca sĩ xinh đẹp trong chiếc áo dài đỏ. Khuôn mặt trái xoan. Nụ cười rạng ngời và giọng ca trong vắt như tiếng suối. Tuổi đôi mươi, biết bao chàng trai cô gái đã rộn rã vì tiếng hát quá đỗi hồn nhiên: "Bạn đời ơi, bạn có hay chăng niềm vui của những người dọn đến ngôi nhà mới, mà chúng tôi vừa xây xong. Và anh thân yêu ơi, ngày mai chúng ta lại lên đường, đến những chân trời mới, niềm vui của đôi ta, về căn nhà thầm mơ ước đã chan hòa trong niềm vui chung như nước sông ra biển lớn...".

Cũng vì từng hát những ca khúc như thế mà thời gian đầu trên đất Mỹ, Ái Vân đã bị "tẩy chay". Trong tự truyện, chị kể: "Năm 1993, lần đầu tiên Thúy Nga Paris by Night tổ chức ghi hình live  tại một sân khấu lớn tại Nam California, Mỹ. Buổi chiều tổng duyệt xong chờ đến tối sẽ ghi hình trực tiếp, bỗng thấy xì xào, nhiều gương mặt nhìn tôi e ngại khác lạ. Một số nghệ sĩ thái độ gượng gạo không bình thường. Chí Tài gặp riêng nói: "Có ba ca sĩ không muốn hát chung với Ái Vân", lý do "Ái Vân là ca sĩ Việt cộng"".

Trong khi đó, tại Việt Nam, sau khi vượt biên, nhiều người xem Ái Vân là kẻ phản bội. Có người đồn ca sĩ này sang nước ngoài đi bán hột vịt lộn. Người ác miệng còn nói chị đóng phim cấp ba. Đi giữa hai "làn đạn", cay đắng gian truân, có lúc Ái Vân ví đời mình như chị Dậu, "chẳng biết đâm đầu vào đâu".

Nhiều năm trôi qua, vẻ đẹp của Ái Vân vẫn như thách thức thời gian - Ảnh nhân vật cung cấp

Sự nghiệp lên thác xuống ghềnh, vinh quang tủi nhục đều nếm trải. Tình duyên mấy lần gãy gánh. Đâu chỉ có vậy, khi Ái Vân tưởng mình đã gầy dựng lại được hạnh phúc thì chị phát hiện mình mắc bệnh ung thư. Lại phải chiến đấu với ông trời để giành lại sự sống.

Nói về quyển tự truyện của Ái Vân, nhà văn Nguyễn Quang Lập nhận xét: "Đây là cuốn sách thú vị và hấp dẫn nhất trong tất các các sách tự truyện và hồi ký của các văn nghệ sĩ mà tôi đã từng đọc. Thú vị vì nhiều chuyện lạ lùng của cả gia đình nghệ thuật Ái Liên vang bóng một thời; vì những chuyện cười ra nước mắt của một thế hệ ca hát thời bao cấp... Hấp dẫn vì không ngờ ca sĩ tài năng, người đẹp lừng danh như Ái Vân lại có một cuộc sống vô cùng gian nan, vất vả, đắng cay đến như thế".

Còn Ái Vân, người đàn bà tuổi Ngọ tự bạch rằng: "Viết một lần cho xong. Viết một lần để quên đi, để đến khi nhắm mắt xuôi tay mình không còn phải áy náy. Viết để hiểu nhau hơn, cảm thông nhau hơn và quan trọng để yêu thương nhau hơn". Đó cũng là lý do chị đặt tựa cho quyển tự truyện là Để gió cuốn đi.

Ái Vân, gió cuốn mây trôi là chủ đề truyền hình trực tuyến lúc 10 giờ thứ sáu ngày 6.5. Trong chương trình, các bạn sẽ nghe những chuyện đời, chuyện nghề và giao lưu trực tuyến cùng ca sĩ Ái Vân. Chương trình do Báo Thanh Niên tổ chức được trực tiếp trên thanhnien.vn, facebook.com/thanhnien và trang YouTube của Báo Thanh Niên.

Yến Trinh

Nào hãy bật loa hoặc cắm giắc tai nghe vào để hòa vào những giai điệu các ca khúc hay nhất của Ái Vân

tags: Ái Vân và tự truyện: Để gió cuốn đi,làm thế nào hàng ngày,làm thế nào, nghệ sĩ với công chúng

TTO - Điều khiến nhiều người hâm mộ nghệ sĩ Ái Vân chờ đợi nhất ở quyển tự truyện "Để gió cuốn đi" là lí do vì sao năm xưa bà bỏ sân khấu, gia đình và quê hương ra đi khi đang trên đỉnh cao sự nghiệp. 

Nghệ sĩ Ái Vân trong buổi ra mắt tự truyện tại TP.HCM sáng 5-5 -Ảnh: Quang Định.

Để gió cuốn đi - cuốn tự truyện đầy nước mắt của nghệ sĩ Ái Vân - chính thức ra mắt sáng 5-5 tại TP.HCM.

Lý do vì sao nghệ sĩ Ái Vân rời tổ quốc vào năm 1990 chỉ phần nào được hé lộ bởi lần đầu tiên có một cuốn tự truyện có 7 trang để trắng với 8.808 chữ bị xoá trắng.

Lý do mà Ái Vân ra đi được bà hé mở sáng 5-5: "Ái Vân ra đi không phải vì lí do chính trị, không phải vì danh lợi hay vật chất. Ái Vân ra đi vì chuyện riêng không thể giải quyết".

"Chuyện riêng" đó, như bà đã tiết lộ trong sách - 8808 từ cả thảy. "Câu chuyện chưa kể ra này cho biết lý do vì sao tôi buộc phải rời tổ quốc năm 1990 khi tôi đang được Nhà nước có nhiều ưu ái. Nhưng vì câu chuyện quá đau đớn, khi đọc lại tôi không thể chịu nổi. Con trai tôi, nếu đọc được phần này chắc chắn cũng sẽ không chịu nổi. Vì thế sau nhiều đêm suy nghĩ, tôi xin lỗi bạn đọc cho phép tôi được xoá trắng mục này".

NSƯT Thành Lộc tặng hoa chúc mừng nghệ sĩ Ái Vân trong buổi ra mắt cuốn tự truyệnĐể gió cuốn đi - Ảnh: Quang Định

Tại buổi giao lưu giới thiệu sách, Ái Vân nhiều lần không kềm được xúc động khi cầm sách trên tay và nghe mọi người hỏi han về những sự thật còn giữ kín.

Bà nói: "Tôi đã bỏ lại Hà Nội của tôi, bỏ lại bố yêu thương, bỏ mẹ đang bệnh và con trai đầu lòng mới bốn tuổi, khán giả và đồng nghiệp của tôi. Ký ức đó quá kinh khủng, đau đớn, nặng nề, nhục nhã lắm. Tôi viết ra hết, viết rồi lại run sợ, không phải run sợ vì sự thật mà cho người liên quan".

Ái Vân hát tặng mọi người những ca khúc Hà Nội mùa vắng những cơn mưa, Bài ca xây dựng, Triệu đoá hồng đỏ thắm... bằng chất giọng vẫn rất hay và trữ tình cho dù nay bà đã ngoài 60 (sinh năm 1954).

Theo First News - đơn vị liên kết xuất bản quyển sách cùng Nhà xuất bản Hội nhà văn, "trên ba trăm trang viết không thể gói hết tất cả những ký ức buồn vui, vinh quang và khổ tủi của trên 60 năm trải nghiệm, hơn 40 năm mang tiếng hát cho đời và gần 30 năm xa xứ của Ái Vân. Dù vậy, Để gió cuốn đi khơi lại trong trái tim người đọc một không gian rộng mở của kỷ niệm một thời. Ảnh: Q.Đ Cuốn tự truyện còn tái hiện những năm tháng lịch sử rất chân thật một thời hào hùng của cuộc chiến giải phóng dân tộc. Không ai có thể quên được nghệ sĩ Ái Vân đã thể hiện rất xuất sắc vai nữ giao liên xinh đẹp, dũng cảm trong bộ phim nổi tiếng Chị Nhung. Cuốn sách tái hiện những ký ức và cảm xúc Sài Gòn những ngày sau giải phóng, cuộc sống nghệ sĩ bi hài thời bao cấp, chiến tranh biên giới Tây Nam và tinh thần cuộc chiến tranh chống quân Trung Quốc xâm lược các tỉnh phía Bắc 17-2-1979  với ca khúc Hãy cho tôi lên đường mà Ái Vân thể hiện nhằm động viên tinh thần những người chiến sĩ lên đường bảo vệ tổ quốc".